Column

 

“Ik zoek het elfde deel van Dog Man”, vraagt een man aan mij. “Het is een cadeautje, maar ik kan het nergens vinden. Ik kom uit Hilversum en daar hadden ze deel elf niet. Daarom ben ik maar naar Almere gereden.”

VRIENDIN

Zover ik weet is deel tien nog niet zo heel lang geleden verschenen en als ik ga zoeken in de bestelcomputer, zie ik dat het volgende deel pas ergens begin november gaat komen. Ik vertel de man dan ook dat hij nog even geduld moet hebben. “Wat vreemd”, zegt hij echter. “Volgens mijn vriendin moet deel elf al zijn verschenen. Haar zoon heeft deel tien helemaal uit.”

TELEURSTELLING

“Tja, lezen gaat sneller dan schrijven”, vertel ik hem. Van Dog Man verschijnen er doorgaans twee per jaar en dat is al vrij veel. “Dus hij moet nog vier weken wachten?” De teleurstelling druipt van zijn gezicht. Blijkbaar heeft hij de belofte gedaan om dat nieuwe boek wel even te gaan halen.

ONDERBROEK

“Ik heb wel andere series van dezelfde auteur”, zeg ik om in ieder geval een alternatief te bieden. “Kapitein Onderbroek is ook heel leuk en we hebben eventueel de serie van Kleine Karels Tekenclub. Ze zijn allemaal voor dezelfde leeftijd en hebben soortgelijke humor.”

POGING

De man lijkt mij niet te horen, zo teleurgesteld is hij over het feit dat deel elf van Dog Man nog nergens te koop is. Hij zucht diep en doet bijna alsof dit het einde van de wereld is. Terwijl wij in de winkel meer dan genoeg series hebben. Er is geen gebrek aan leuke boeken voor kinderen tussen de zeven en negen jaar. “Er is een nieuw deel uit in de serie over het Leven van een Loser”, doe ik nog een dappere poging.

AMSTERDAM

“Ben ik helemaal voor deel elf naar Almere-Haven gereden”, zegt de man zonder op mij te reageren. “Heeft het zin om naar Amsterdam te gaan?”, vraagt hij met enige hoop in zijn stem. “Niet voor deel elf van Dog Man”, geef ik als antwoord. “Zelfs daar verschijnt het boek pas in november.” Hij laat wederom een diepe zucht horen. Deel elf van Dog Man is een stuk belangrijker dan ik dacht, blijkt werkelijk uit alles.

PLUCHE

“Eventueel heb ik een pluche uitvoering van Dog Man.”

“Echt waar?”

REDDINGSBOEI

Alsof ik een reddingsboei zijn kant opgooi. “Ik heb er nog ééntje. Net als de serie is ook deze zeer populair.” Ik loop naar de prachtige Dog Man display en laat de knuffel zien. Dog Man in een blauwe trui en een bijpassend petje. Probeer daar maar eens nee tegen te zeggen. Hij pakt het beestje in zijn handen en ik merk dat hij het niet kan weerstaan. Hij kijkt naar de prijs en knikt tevreden.

BLIJ

“Ik koop hem”, zegt hij. “Daar zullen ze erg blij mee zijn.”

De teleurstelling over deel elf van de serie is vergeten. “Het is voor de zoon van mijn nieuwe vriendin”, zegt hij ter verduidelijking.

ELF

Ah, een nieuwe vriendin. Dat kan het verklaren.

Misschien ook wel nummer elf.

 

Als de telefoon begint te rinkelen en er geen klanten bij de toonbank staan, neem ik op en krijg ik een man aan de lijn. “Goedemorgen, met Bart. Ik vroeg mij af of u mij al heeft gebeld?” Ik hoor de vraag met enige verbazing aan, aangezien ik geen idee had dat ik hem vandaag – om wat voor reden dan ook – zou moeten bellen. Sterker nog: ik heb geen idee wie hij is. “Heeft u een boek besteld?”, vraag ik als het verder stil blijft aan de andere kant.

TELEFOONTJE

“Een boek? Waarom zou ik een boek bestellen?”

Op zich kan ik tientallen redenen bedenken, maar blijkbaar is Bart geen lezer. “Omdat je een telefoontje van de boekwinkel verwacht”, is dan ook mijn antwoord.

BOEKWINKEL

“Boekwinkel? Waarom zou de boekwinkel mij bellen?”

“Die vraag kan je alleen zelf beantwoorden”, vertel ik hem. “Je spreekt met The Read Shop. De boekwinkel in Almere-Haven.”

BRIL

Het blijft weer even stil.

“Ik bel om te vragen wanneer mijn bril klaar is. Dat moet op dit nummer. Jullie zouden vandaag bellen en dan kon ik hem vanmiddag ophalen. Ik heb alleen nog geen berichtje ontvangen. De bril is vorige week al betaald. Dat kunt u wel nakijken, denk ik zo.”

GEÏRRITEERD

Bart klinkt een beetje geïrriteerd.

“Nou, wij doen heel weinig in brillen dus ik denk dat je met de verkeerde winkel belt. Mogelijk moet je bij de opticien zijn.” Ik wil hem succes wensen en de verbinding verbreken, maar Bart laat zich niet zo makkelijk afschepen. “Ik weet zeker dat ik het goede nummer heb”, zegt hij stellig. “The Read Shop klinkt ook logisch, aangezien het om een leesbril gaat.”

ONVERMOEIBAAR

Het klinkt nog aannemelijk ook. Op een wat vreemde manier. De leesbrillenwinkel. Ik kan er wel om lachen. “Jullie hadden een aanbieding dat ik een tweede bril gratis kreeg”, gaat Bart inmiddels onvermoeibaar verder. “En die eerste bril die ik wel moet betalen kon ik via jullie rechtstreeks declareren bij mijn zorgverzekeraar.”

BOEKHANDELSVERENIGING

Een duidelijk verhaal, maar toch echt bij de verkeerde winkel. Hoe essentieel in mijn ogen de boekwinkel ook mag zijn, het is vanuit de overheid nog altijd niet mogelijk om de aanschaf van boeken en tijdschriften als producten met medische noodzaak te laten vergoeden. Het is wel een goed idee, dat moet ik eerlijk toegeven. Ergens in mijn achterhoofd maak ik dan ook de notitie om het binnenkort eens voor te leggen bij de boekhandelsvereniging.

ROTLETTERS

“Ik ben toch bang dat je bij de verkeerde winkel bent”, vertel ik hem voor de tweede keer. Misschien moet je bij Eye-Wish, Hans Anders of Pearl zijn, die zitten allemaal in het winkelcentrum van Almere-Haven. Die verkopen brillen, wij verkopen boeken.”

Bart valt weer even stil en vervolgens hoor ik hem zachtjes vloeken. “Ik kan die kleine rotletters in het adresboekje van mijn vrouw ook amper lezen.”

KWAAD

“Ik kom wel naar de winkel”, zegt hij uiteindelijk kwaad.

Hij verbreekt de verbinding en de rest van de dag hou ik de deur van de winkel angstvallig in de gaten.

“De wind kent mijn naam.”

ISABEL ALLENDE

Een vaste klant leest hardop de titel van het nieuwe boek van Isabel Allende. Het ligt op het Top10 meubel, schuin tegenover de toonbank. Hij draait zich om en kijkt naar mij. “Die van mij zijn doorgaans vrij anoniem”, zeg ik tegen hem. Een paar tellen vertrekt hij geen spier op zijn gezicht, maar dan schieten we allebei in de lach.

KINDEREN

Mannen en grapjes over poep en pies.

Het blijven kinderen….

WINDSTIL

“Ik moest aan exact hetzelfde denken”, zegt hij tegen mij. “Rare titel hoor”, zegt hij met een glimlach van oor tot oor. “Mijn vrouw leest haar boeken echter graag”. Hij heeft een exemplaar in zijn hand en legt het op de toonbank. “Als ze een nieuw boek heeft is het bij ons thuis altijd windstil”, zegt hij. “Ze verdwijnt gewoon in zo’n boek en komt pas weer tot leven als ze het uit heeft. Zelf lees ik ook graag, maar bij haar is het van een overtreffende trap.”

TOONBANK

Ik pak het boek voor hem in.

“Als ik haar stoor tijdens het lezen, dan krijg ik de wind van voren.”

Een vrouw staat ook bij de toonbank te wachten.

BOEKENBON

“Wat een flauwe grapjes”, zegt ze tegen ons. Je ziet aan haar dat ze er echter wel om kan lachen. “Heb je een boekenbon voor mij? Van dertig euro graag.” Ik pak een bon uit het kastje achter de kassa en activeer hem voor het gewenste bedrag. “Heb je er een mooi papiertje omheen?” Dat hebben wij uiteraard, kant en klare cadeauzakjes. Binnen een paar tellen ligt er een keurig verpakte cadeaubon op de toonbank en rekent de vrouw hem af.

PIEPEND

“Klaar in een poep en een scheet”, zegt ze zachtjes en loopt zonder verder op of om te kijken de winkel weer uit.

De man die het boek van Isabel Allende heeft gekocht staat nog bij de toonbank. We kijken elkaar weer aan en proesten het uit van het lachen. Die hadden we niet zien aankomen. Mijn klant loopt gevaarlijk rood aan en hapt naar adem. “Een vrouw naar mijn hart”, weet hij piepend en krakend uit te brengen.

KLANTEN

Er komen meer klanten de winkel binnen.

“Ik ga richting huis, het was mij weer een waar genoegen.”

NICCI FRENCH

Een andere man komt naar de kassa met het meest recente boek van Nicci French. “Het is een cadeautje”, zegt hij zakelijk. Ik pak het in en reken het met hem af. De volgende klanten komen voor PostNL en uiteindelijk zie ik weer iemand met een drietal boeken naar de toonbank komen. Dát is waar ik de winkel bijna tien jaar geleden voor begonnen ben…

GELEZEN

“Zijn er cadeautjes bij”, vraag ik als de vrouw de boeken op de toonbank legt. Ze zijn echter allemaal voor haarzelf. Ook de nieuwe Allende zit erbij. “Heb je het al gelezen?”, vraagt ze aan mij.

“Nee, maar ik had net wel een meneer die er erg enthousiast over was.”

TITEL

“Geen wonder”, zegt ze. “En het heeft nog een prachtige titel ook.”

“Oh, wat heb je toch een heerlijke boekwinkel”, zegt een vrouw die met drie boeken naar de kassa loopt. “Al koop ik altijd meer dan ik mij heb voorgenomen.” Ze legt de boeken op de toonbank en rekent ze bij mij af.  ”Oh, wat bent u toch een heerlijke klant”, geef ik het complimentje weer terug.

ESTHER VERHOEF

We kunnen er allebei om lachen.

“Die Esther Verhoef schrijft geweldig”, zegt ze terwijl ze de boeken in haar tas stopt. “Met ieder boek lijkt ze beter te worden en ik las dat dit bijna de beste thriller van het jaar is geworden.” In de befaamde, bejubelde en soms ook gevreesde Thriller- en Detectivegids van Vrij Nederland kreeg ‘Alter Ego’ van Verhoef inderdaad vijf sterren. De winnaar werd uiteindelijk ‘Vlijmscherpe Tranen’ van de Amerikaanse auteur S.A. Cosby. Een keuze waarin ik mij goed kan vinden. Esther Verhoef had echter ook zomaar kunnen winnen en ik beaam dan ook richting mijn klant dat het in mijn ogen één van de beste thrillerauteurs van Nederland is.

VERLIEFD

Stiekem ben ik een beetje verliefd op Esther Verhoef.

In de winkel hangt tussen de tijdschriftenwand en een boektafel een A2 poster van haar ter promotie van ‘Alter Ego’. Recht tegenover de toonbank. Iedere keer als ik recht vooruitkijk, zie ik haar lief tegen mij lachen. Mijn hart maakt een klein sprongetje.

POSTERS

Esther Verhoef heeft eigenlijk geen posters nodig om haar boeken te verkopen. Haar talent en schrijfstijl maken van haar boeken voor heel veel mensen een verplichte aanschaf. Zonder moeite weet ze zich staande te houden tussen al die andere bestsellerauteurs.

TRILOGIE

Ik heb veel van haar boeken gelezen. Eerst de Sil Maier trilogie die ik ooit van haar toenmalige uitgever kreeg toegezonden. Geweldige verhalen, vol passie geschreven. Daar had ze wat mij betreft al veel prijzen mee moeten winnen.

BLOED

Daarna heeft ze nog veel meer boeken geschreven en een groot deel daarvan heb ik thuis in de kast staan. Mijn stille liefde heeft ook te maken met haar talent om uitstekende verhalen te verzinnen. Vooral haar spannende boeken doen mijn bloed sneller stromen en ‘Alter Ego’ is wat dat betreft een nieuw hoogtepunt in haar oeuvre.

CAMPER

Dat recente boekje over een reis in een zelfgemaakte camper naar Frankrijk vond ik persoonlijk niet zo heel geweldig, maar dat zal je mij verder niet hardop horen zeggen.

OVERTREFFEN

“Ik ben zeer benieuwd of ze dit boek kan overtreffen”, zegt de vrouw bij mijn toonbank. Persoonlijk vind ik het al knap dat auteurs iedere keer iets geheel nieuws kunnen verzinnen. “Het lukt haar steeds weer opnieuw”, zeg ik tegen haar. “Het kost haar op het oog geen enkele moeite.”

ALTER EGO

Haar boeken verkopen in mijn winkel meer dan uitstekend. Op dit moment niet alleen “Alter Ego”, maar ook de goedkope editie van “Lieve Mama”.

“Dat witte boekje waarin ze schreef hoe ze met haar man en honden door Frankrijk trok, vond ik ook smullen”, zegt mijn klant nu.

GRINNEKEN

Ik kijk weer naar de poster van Esther Verhoef en zie haar heel zachtjes grinniken.

“Goedemorgen meneer, ik zal het kort houden want ik kan zien dat u een drukbezet man bent. U kent mij niet maar ik lees iedere week uw columns op LinkedIn en daardoor weet ik dat u een boekverkoper bent in hart en nieren. De liefde voor het lezen spat er werkelijk vanaf. Echt grandioos. Daar moet u eigenlijk iets meer mee doen. Ze laten bundelen, bijvoorbeeld. Ik zou zeker een exemplaar van u kopen.”

VERHAAL

Een voor mij onbekende man staat in mijn winkel en steekt zonder zich voor te stellen meteen een heel verhaal af.

RIJMVORM

“Zelf ben ik ook een tijd terug begonnen met het schrijven van verhalen. In rijmvorm, een welhaast vergeten kunstvorm. Omdat ik ook een enorme liefhebber ben van koken en eten, heb ik besloten een kookboek te schrijven. Al mijn lievelingsrecepten op rijm. Voordat je uiteindelijk aan tafel kan, is het tijdens het bereiden van deze maaltijden al lekker smullen geblazen.”

BETOOG

“Een kookboek op rijm?”

Met moeite kan ik een korte reactie geven midden in zijn enthousiaste betoog.
“Jazeker. Een gat in de markt. Daarvan ben ik overtuigd en mijn uitgever is het daar volledig mee eens. Die wil het uitgeven als printing on demand en dat heeft mij gesterkt in mijn plan om Nederland te veroveren als de rijmende kok. Ik hoor altijd verhalen van mensen die een boek schrijven maar nooit een uitgever vinden en ik had er binnen een dag al eentje gevonden.”

VOORVERWARMEN

“Een kookboek op rijm?”

“Absoluut, meneer Herni. Denkt u daar maar eens over na. Met het voorverwarmen van de oven op tweehonderd graden, heeft u genoeg tijd om het vlees alvast een stukje aan te braden.”

VOORZICHTIG

Hij kijkt mij met glimmende ogen aan.

“Zomaar even een stukje uit mijn boek. Snij een rode ui voorzichtig fijn maar niet uw vingers, want dat doet pijn.”

TROTS

Zijn trots kent nu geen grenzen meer. Hij kijkt mij verwachtingsvol aan in de hoop dat hij minimaal een glimlach op mijn gezicht heeft weten te toveren. Verder dan een blik van ongeloof kom ik echter niet. Het is in mijn leven als boekverkoper niet de eerste keer dat ik het idee heb plotseling in een aflevering van Candid Camera te zitten.

“Een kookboek op rijm?”, vraag ik voor de derde keer.

ZELFVERTROUWEN

De rijmende kok begint zijn zelfvertrouwen een beetje te verliezen.

VISUEEL

“Er staan niet alleen recepten in het boek”, zegt hij snel. “Ook verhalen over de ingrediënten. Waar ze vandaan komen en waar je ze kan kopen. Ook vertel ik iets over het land of de streek waar het recept haar oorsprong heeft. Dat vinden mensen die graag in de keuken staan altijd erg mooi. Ik gebruik geen foto’s van de recepten, maar door de gedichten is alles echt heel visueel.”

INDRINGEND

Hij stopt met praten en kijkt mij nu indringend aan.

“U heeft geen interesse?”, vraagt hij uiteindelijk

STOM

Voor ik iets kan zeggen loopt hij al naar de deur.

“Zó goed zijn die stomme columns trouwens niet”, roept hij zonder nog om te kijken.

Ik kan niet uitleggen waarom, maar om de één of andere manier had ik het nooit zo op Wilfried de Jong. Hij had jaren geleden met Matthijs van Nieuwkerk het televisieprogramma Holland Sport en stuiterde toen doorlopend door het beeld. Als boekhandelaar kreeg ik met hem te maken toen hij boeken schreef over wielrennen.

ZWEEFDUIK

Ze gingen makkelijk over de toonbank en als vanzelf ging ik hem toen iets aardiger vinden. Van een warme vriendschap was echter geen sprake. Zelf deed hij wel zijn best, door in 2016 het boek Zweefduik uit te brengen met korte verhalen uit het leven van één hoofdpersoon, Eric. Zo snel was ik echter niet te overtuigen en het bleef daarom een stroeve relatie.

BLUES

Onlangs deed Wilfried de Jong een nieuwe poging met de verhalenbundel Schwung. In eerste instantie dacht ik dat het weer over wielrennen ging, niet mijn meest favoriete sport, maar op de omslag viel mijn oog op de kreet ‘Tien verhalen en een blues’. Vooral dat laatste woord trok mijn aandacht. De blues is misschien wel de basis van alle moderne muziek en een genre dat vele jaren geleden mijn hart wist te stelen.

ZOMERDAG

Ondanks dat De Jong zelf op de voorkant van het boek stond, sprak de uitvoering mij aan. Een mooie, gebonden editie. In mijn winkel besloot ik om er tijdens rustige momenten voorzichtig een stukje in te lezen. Het was een regenachtige zomerdag en de meeste mensen hadden besloten om lekker thuis te blijven. Misschien omdat ze op de een of andere manier konden aanvoelen dat er iets moois ontstond tussen een verguisde auteur/televisiemaker en een soms wat knorrige boekverkoper.

ROTTERDAM

In het eerste verhaal las ik dat De Jong in Rotterdam woont. Zie je wel, dacht ik meteen. Ik wist wel dat die man niet zou deugen. Van alle plekken in Nederland waar je kan wonen…. Ik had echter al vier bladzijden gelezen en het verhaal over een wandeling in een dorpje in Italië en het geluid van water dat klonk vanuit een woning ver verwijderd van de zee, had mij al een beetje in haar greep. In de voetstappen van de auteur betrad ik de woning en ontdekte ik waar de illusie van een zee en prachtige stranden vandaan kwam.

MUZIEK

De verhalen in het boek vlogen aan mijn netvlies voorbij en ik kon niet anders dan concluderen dat ik mij kostelijk aan het vermaken was. Die Wilfried de Jong kon best leuk schrijven. Muziek stond centraal, voornamelijk jazz en in een aantal speelde de contrabas van de auteur een rol. Met iedere omgeslagen pagina werd Wilfried de Jong een stuk sympathieker.

ARCHIE SHEPP

Prachtige en soms ook hartverscheurende verhalen over een zangeres in Nashville, een Tsjechische vrouw die contrabassen maakte en over een doodzieke zwerver die de blues zong in de Rotterdamse metro. Ik werd echter vooral geraakt door het verhaal over jazzmuzikant Archie Shepp en de volgende dag bestelde ik online het album ‘Ballads For Trane’.

VLOEKEN

Op CD, niet op vinyl.

Vanuit Rotterdam hoorde ik De Jong zachtjes vloeken.

“Man, wat heb je toch een leuke winkel”. Een vrouw staat bij de boeken en maakt een compliment als ik klaar ben met het helpen van een klant die zojuist vier boeken van Ian McEwan heeft gekocht. “Wij komen hier echt ontzettend graag.” Haar man staat achter haar en knikt ter instemming zo hard met zijn hoofd, dat ik bang ben dat hij er een whiplash aan zal overhouden.

DUIM

Ik glimlach naar beide en zeg dat wij er iedere dag weer ons best voor doen. “Jullie zijn toppers, stuk voor stuk.” Om het te benadrukken steekt ze haar duim vooruit. Net als haar man kijkt ze mij stralend aan.

“Toppers!”

BLOEDMAAN

Ik zou er bijna verlegen van worden.

“We doen nog een rondje door je winkel”, zegt ze nu en samen met haar man draait ze zich om en loopt weer richting de boekentafels. Bij de toonbank staat een andere klant te wachten. “Heb je voor mij het nieuwe boek van Jo Nesbø, Bloedmaan?”, vraagt hij mij. Nog voor ik iets kan zeggen, roept de vrouw van het compliment vanuit de winkel dat er op de tafel bij haar een hele stapel ligt. Ze pakt een exemplaar en loopt heel snel richting de klant die het boek wil kopen.

BOEKENTAFELS

De man bij de toonbank lacht enigszins ongemakkelijk maar pakt de thriller wel aan. “U vraagt maar raak hoor”, zegt ze. “Wij komen hier zó vaak dat ik ieder boek wel weet te vinden.” De man geeft het boek aan mij, zodat ik het kan scannen en de vrouw loopt weer terug naar de boekentafels. “Ik kan mij niet herinneren dat ik háár iets heb gevraagd”, zegt hij met een lach op zijn gezicht. Hij ziet de humor er wel van in. Ik scan het boek bij de kassa en reken het met hem af.

JET VAN VUUREN

“Gratis personeel”, zeg ik tegen hem. “Altijd makkelijk.”

De vrouw en haar man komen nu ook naar de toonbank. Hij heeft drie boeken in zijn handen. “Ik heb er weer een paar uitgezocht”, zegt zij enthousiast tegen mij. “Die van Loes den Hollander was de laatste, dus die moet je even nabestellen”. Ze kijkt naar haar echtgenoot en die knikt weer onvermoeibaar en vol overtuiging met zijn hoofd. “Die van Jet van Vuuren en Linda van Rijn heb je nog voldoende liggen.” Met mijn meest neutrale glimlach kijk ik haar aan en reken vervolgens de drie boeken af.

DOE-BOEK

Na het betalen lopen ze richting de uitgang. Bij de tafels met jeugdboeken geeft ze haar man onverwachts een duw met haar heup en knikt in de richting van de stapel met het Doe-Boek van Thomas, Rutger en Paco. Het bovenste exemplaar ligt niet helemaal recht, waarschijnlijk ingekeken door een kind en niet helemaal goed teruggelegd. In de duw zat blijkbaar het commando verborgen dat hij dat boek even moest recht leggen, wat hij vervolgens uitmuntend doet.

SCHOUDERS

Tevreden verlaat ze de winkel. Haar man kijkt nog even snel achterom naar mij en haalt nauwelijks merkbaar zijn schouders op.

Het geschenkboekje voor de CPNB campagne van Zomerlezen was een verzameling korte verhalen, samengesteld door Anna Drijver. Vroeger stonden de maanden juni en juli in het teken van het spannende boek, maar om de een of andere reden is daar geen draagvlak meer voor. Bij een drijver denk ik in de zomer echter als eerste aan iemand die op zijn of haar buik in een donker en afgelegen meer wordt gevonden door een eenzame wandelaar en zijn loslopende hond. Met een chagrijnige inspecteur die enkele uren later met een zeer bedenkelijke frons op zijn voorhoofd over het water tuurt.

VRIJ NEDERLAND

Persoonlijk gaat het bij mij in de zomer nog altijd om spannende boeken. Al was het maar vanwege de legendarische gids die Vrij Nederland rond die tijd  uitbrengt en waarin vele honderden auteurs met angst en beven hun beoordelingen lezen.

THRILLERWEKEN

Verder dan wat anonieme Thrillerweken komen we echter niet, met zwarte vlaggetjes die we aan het plafond mogen hangen. Het CPNB doet meer dan haar best maar veel lezers krijgen liever een geschenkboekje over een man die lichamen ophangt in een donkere kelder en hoopt dat niemand hem betrapt voor hij zijn lugubere boodschap heeft kunnen verkondigen. Om nóg maar eens een cliché voor een spannend boek te verzinnen.

LITERAIRE THRILLER

Het ooit zo fameuze genre van het spannende boek ligt een beetje op zijn kont. Misschien wel sinds Esther Verhoef, Simone van der Vlugt en Saskia Noort jaren geleden bij Ambo|Anthos zijn vertrokken. Of heeft het te maken met de opkomst van de literaire thriller, waardoor de scheidingslijn tussen spannende boeken en romans nog dunner is geworden?

GOUDEN STROP

Hoe dan ook, in tegenstelling tot weken over geschiedenis en filosofie, moeten de spannende boeken het al een tijdje zonder geschenkboekje doen. Zal het de schuld zijn van de Gouden Strop, die ieder jaar minder uitstraling heeft en feitelijk al op sterven na dood lijkt te zijn? De Schaduwprijs, waar iedere keer boeken voor worden genomineerd waarvan niemand zeker weet of ze ook werkelijk bestaan?

Tomas Ross stak jaren geleden al een waarschuwend vingertje op.

S.A. COSBY

Het is moeilijk om een vinger op de zere plek te leggen. Om als boekenvak helemaal niets te doen in de zomer is natuurlijk ook geen optie. Opvallend is wel dat de door Vrij Nederland uitgeroepen beste thriller van het jaar altijd zeer goed verkoopt. Kijk ook nu maar naar ‘Vlijmscherpe tranen’ van S.A. Cosby. Uitgeverij HarperCollins scoort ook zeer goed met hun thriller van de maand en wat te denken van de Limited Editions van De Boekerij. Prachtig fantasyboeken in een oogverblindende uitvoering.

A.F.TH VAN DER HEIJDEN

Persoonlijk hoop ik dat de Thrillerweken verder worden uitgewerkt en uiteindelijk als het middelpunt van Zomerlezen een geschenkboekje gaan krijgen. A. F. Th. van der Heijden heeft mij ooit verteld dat hij hem graag wil schrijven. Als je dan toch praat over literaire thrillers….

BRIAN FREEMAN

Ook mijn goede vriend Brian Freeman uit Minnesota, die al drie delen over Jason Bourne heeft mogen schrijven, heeft er wel oren naar.

De rillingen lopen nu al over mijn rug.

Een moeder met haar twee dochters komt de winkel binnen. De meisjes rennen meteen richting de prentenboeken en gaan op hun knieën voor de kast zitten. “Voorzichtig, dames”, zegt de moeder. “Mogen wij zelf ook iets uitzoeken?”, vraagt één van haar kinderen. “Eerst een boek voor de baby van tante Sylvia”, is het antwoord. De meisjes horen het volgens mij niet, want die hebben een boek van Harmen van Straaten gevonden. ‘Wat rijmt er op stoep?’ Giechelend bekijken ze de omslag. De jongste van de twee kijkt even waar haar moeder is. Op veilige afstand. Samen bekijken ze weer de voorkant en de titel.

“POEP !”

SCHURKEN

Ze gieren het uit van het lachen. Hun moeder staat bij de buggyboekjes te kijken en loopt snel naar haar kinderen, die nog steeds de slappe lach hebben. Ze begrijpt niet zo snel wat er aan de hand is, tot ze het boek ziet wat haar kinderen voor zich hebben liggen.” Schurken”, zegt ze tegen beide terwijl zij haar lach niet kan verbergen.

PRENTENBOEK

Eén van de twee meisjes heeft nu ook een ander boek gevonden. ‘Hé, wie zit er op de WC?’, eveneens van Harmen van Straaten. Een prentenboek met grappige en ondeugende rijmpjes. Rechtsboven zit een niet te missen knop. De jongste kan zich niet bedwingen en drukt die met haar wijsvinger in. Meteen is het geluid van een WC te horen die wordt doorgetrokken.

WC

De meisjes reageren heel even verschrikt maar schieten daarna meteen weer in de lach. Ook andere klanten hebben nu door dat er in de boekwinkel flink wordt gelachen. Een aantal werpen een vertederende blik richting de twee meisjes. Hun moeder kijkt na het geluid van de WC even naar de toonbank, maar ziet ook mij met een grote glimlach op mijn gezicht. Ik knik naar haar ten teken dat ik het allemaal prima vind.

VERLEGEN

Bij de twee meisjes biggellen de tranen nog altijd over hun wangen. Zulke grappige boeken hebben ze nog nooit gezien. “Ik heb een leuk boekje voor de baby gevonden en ik denk dat jullie die twee prentenboeken wel willen hebben.” Dat willen ze zeker en met z’n drieën lopen ze nu naar de toonbank. “Wat hebben jullie voor moois uitgezocht?”, vraag ik aan de kinderen. Enigszins verlegen laten ze de boeken zien. Ik pak het buggyboekje in en doe de twee prentenboeken in een papieren tasje.

LACHBUI

Voor ik het allemaal aan hun moeder geef, druk ik stiekem snel even op de knop van het boek en het geluid van een WC klinkt weer door de winkel. De zusjes belonen mij direct met een nieuwe lachbui. “Dat geluid ga ik de komende dagen veel vaker horen”, zegt hun moeder tegen mij.

Terwijl ze de winkel verlaten, komt een oudere vrouw naar de toonbank.

KLEINDOCHTER

“Heb je nóg een exemplaar van dat WC boek?”, vraagt ze aan mij. “Voor mijn kleindochter. Die zal het ook geweldig vinden.” Gelukkig heb ik er inderdaad nog eentje liggen.

Buiten hoor ik de twee meisjes nog schateren van het lachen.

 

Een moeder en haar jonge zoontje komen de winkel binnen. Hij vliegt meteen naar de kinderboeken. “Alleen met je ogen kijken”, geeft ze hem als boodschap mee. Met een brul in haar richting geeft hij antwoord en grijpt het eerste boek dat hij ziet met twee handen vast. Zelf loopt de moeder naar de kast met damesromans en gaat op zoek naar nieuwe titels. Haar zoontje waant zich in een snoepwinkel en weet niet waar hij allemaal naar moet kijken. Hij ziet ridders zonder billen, draken die geen kindjes mogen eten, mopperende eenden, krokodillen die niet van water houden en neushoorns die geen pannenkoeken eten.

VOORZICHTIG

Hij is opvallend voorzichtig met alles wat hij pakt en legt na het bekijken de boeken weer keurig terug. Misschien gebruikt hij dan niet alleen zijn ogen, maar zijn handen hebben respect voor wat hij bekijkt. Als hij plotseling het prentenboek van Woeste Willem ziet, staat hij een ogenblik aan de grond genageld. Zijn ogen worden twee keer zo groot. “Een piraat”, hoor ik hem zeggen.

PIRAAT

Zijn moeder hoort hem ook en zegt voor de tweede keer dat hij overal vanaf moet blijven. Hij kijkt echter nog steeds naar Woeste Willem. Zo te zien durft hij bijna geen adem te halen. De piraat zelf heeft niets door en is druk bezig met het stuurwiel van zijn boot en kijkt onder het gekleurde zeil naar de avonturen die in de verte op hem afkomen.

Willem lijkt een humeurige en mopperende zeerover, maar kinderen zien hem meteen voor wie hij werkelijk is. Het jonge ventje in mijn winkel is geen uitzondering. Zijn moeder heeft ondertussen een boek uit de kast gepakt en loopt richting haar zoon. “Heb je iets leuks gezien?”, vraagt ze hem. Hij staat nog altijd naar de molen te kijken waarin het boek met alle avonturen van Woeste Willem staat.

Hij steekt zijn hand uit en wijst naar het prentenboek.

FANATIEK

Het valt mij nu pas op dat hij net als Woeste Willem een rood/wit gestreept shirt draagt. Zijn moeder pakt het boek uit de molen en ziet de prijs. “Wil je die hebben?”, vraagt ze hem. Meteen knikt hij fanatiek van ja. Het lijkt wel of hij zijn stem niet meer durft te vertrouwen. “Dat is een echte piraat, mama”, zegt hij uiteindelijk. “Een hele echte piraat.”

Van zijn moeder krijgt hij een aai over zijn bol en samen lopen ze naar de toonbank. “Heb jij ook een boek over piraten?”, vraagt de jongen aan zijn moeder.

POSTER

Bij de kassa geven ze beide boeken aan mij en ik reken ze af. “Hou je van piraten?”, vraag ik aan hem. Zijn ogen begin fel te schitteren. “Ja!”, zegt hij enthousiast en dat ene woord rolt bijna als een kanonskogel door de winkel. Onder de kassa heb ik nog een aantal posters van Woeste Willem en ik laat het aan hem zien. “Voor jou”, zeg ik tegen hem.

Zijn moeder straalt en haar zoontje weet niet wat hij moet zeggen.

Soms zijn woorden niet nodig.