Column

“De wind kent mijn naam.”

ISABEL ALLENDE

Een vaste klant leest hardop de titel van het nieuwe boek van Isabel Allende. Het ligt op het Top10 meubel, schuin tegenover de toonbank. Hij draait zich om en kijkt naar mij. “Die van mij zijn doorgaans vrij anoniem”, zeg ik tegen hem. Een paar tellen vertrekt hij geen spier op zijn gezicht, maar dan schieten we allebei in de lach.

KINDEREN

Mannen en grapjes over poep en pies.

Het blijven kinderen….

WINDSTIL

“Ik moest aan exact hetzelfde denken”, zegt hij tegen mij. “Rare titel hoor”, zegt hij met een glimlach van oor tot oor. “Mijn vrouw leest haar boeken echter graag”. Hij heeft een exemplaar in zijn hand en legt het op de toonbank. “Als ze een nieuw boek heeft is het bij ons thuis altijd windstil”, zegt hij. “Ze verdwijnt gewoon in zo’n boek en komt pas weer tot leven als ze het uit heeft. Zelf lees ik ook graag, maar bij haar is het van een overtreffende trap.”

TOONBANK

Ik pak het boek voor hem in.

“Als ik haar stoor tijdens het lezen, dan krijg ik de wind van voren.”

Een vrouw staat ook bij de toonbank te wachten.

BOEKENBON

“Wat een flauwe grapjes”, zegt ze tegen ons. Je ziet aan haar dat ze er echter wel om kan lachen. “Heb je een boekenbon voor mij? Van dertig euro graag.” Ik pak een bon uit het kastje achter de kassa en activeer hem voor het gewenste bedrag. “Heb je er een mooi papiertje omheen?” Dat hebben wij uiteraard, kant en klare cadeauzakjes. Binnen een paar tellen ligt er een keurig verpakte cadeaubon op de toonbank en rekent de vrouw hem af.

PIEPEND

“Klaar in een poep en een scheet”, zegt ze zachtjes en loopt zonder verder op of om te kijken de winkel weer uit.

De man die het boek van Isabel Allende heeft gekocht staat nog bij de toonbank. We kijken elkaar weer aan en proesten het uit van het lachen. Die hadden we niet zien aankomen. Mijn klant loopt gevaarlijk rood aan en hapt naar adem. “Een vrouw naar mijn hart”, weet hij piepend en krakend uit te brengen.

KLANTEN

Er komen meer klanten de winkel binnen.

“Ik ga richting huis, het was mij weer een waar genoegen.”

NICCI FRENCH

Een andere man komt naar de kassa met het meest recente boek van Nicci French. “Het is een cadeautje”, zegt hij zakelijk. Ik pak het in en reken het met hem af. De volgende klanten komen voor PostNL en uiteindelijk zie ik weer iemand met een drietal boeken naar de toonbank komen. Dát is waar ik de winkel bijna tien jaar geleden voor begonnen ben…

GELEZEN

“Zijn er cadeautjes bij”, vraag ik als de vrouw de boeken op de toonbank legt. Ze zijn echter allemaal voor haarzelf. Ook de nieuwe Allende zit erbij. “Heb je het al gelezen?”, vraagt ze aan mij.

“Nee, maar ik had net wel een meneer die er erg enthousiast over was.”

TITEL

“Geen wonder”, zegt ze. “En het heeft nog een prachtige titel ook.”

“Oh, wat heb je toch een heerlijke boekwinkel”, zegt een vrouw die met drie boeken naar de kassa loopt. “Al koop ik altijd meer dan ik mij heb voorgenomen.” Ze legt de boeken op de toonbank en rekent ze bij mij af.  ”Oh, wat bent u toch een heerlijke klant”, geef ik het complimentje weer terug.

ESTHER VERHOEF

We kunnen er allebei om lachen.

“Die Esther Verhoef schrijft geweldig”, zegt ze terwijl ze de boeken in haar tas stopt. “Met ieder boek lijkt ze beter te worden en ik las dat dit bijna de beste thriller van het jaar is geworden.” In de befaamde, bejubelde en soms ook gevreesde Thriller- en Detectivegids van Vrij Nederland kreeg ‘Alter Ego’ van Verhoef inderdaad vijf sterren. De winnaar werd uiteindelijk ‘Vlijmscherpe Tranen’ van de Amerikaanse auteur S.A. Cosby. Een keuze waarin ik mij goed kan vinden. Esther Verhoef had echter ook zomaar kunnen winnen en ik beaam dan ook richting mijn klant dat het in mijn ogen één van de beste thrillerauteurs van Nederland is.

VERLIEFD

Stiekem ben ik een beetje verliefd op Esther Verhoef.

In de winkel hangt tussen de tijdschriftenwand en een boektafel een A2 poster van haar ter promotie van ‘Alter Ego’. Recht tegenover de toonbank. Iedere keer als ik recht vooruitkijk, zie ik haar lief tegen mij lachen. Mijn hart maakt een klein sprongetje.

POSTERS

Esther Verhoef heeft eigenlijk geen posters nodig om haar boeken te verkopen. Haar talent en schrijfstijl maken van haar boeken voor heel veel mensen een verplichte aanschaf. Zonder moeite weet ze zich staande te houden tussen al die andere bestsellerauteurs.

TRILOGIE

Ik heb veel van haar boeken gelezen. Eerst de Sil Maier trilogie die ik ooit van haar toenmalige uitgever kreeg toegezonden. Geweldige verhalen, vol passie geschreven. Daar had ze wat mij betreft al veel prijzen mee moeten winnen.

BLOED

Daarna heeft ze nog veel meer boeken geschreven en een groot deel daarvan heb ik thuis in de kast staan. Mijn stille liefde heeft ook te maken met haar talent om uitstekende verhalen te verzinnen. Vooral haar spannende boeken doen mijn bloed sneller stromen en ‘Alter Ego’ is wat dat betreft een nieuw hoogtepunt in haar oeuvre.

CAMPER

Dat recente boekje over een reis in een zelfgemaakte camper naar Frankrijk vond ik persoonlijk niet zo heel geweldig, maar dat zal je mij verder niet hardop horen zeggen.

OVERTREFFEN

“Ik ben zeer benieuwd of ze dit boek kan overtreffen”, zegt de vrouw bij mijn toonbank. Persoonlijk vind ik het al knap dat auteurs iedere keer iets geheel nieuws kunnen verzinnen. “Het lukt haar steeds weer opnieuw”, zeg ik tegen haar. “Het kost haar op het oog geen enkele moeite.”

ALTER EGO

Haar boeken verkopen in mijn winkel meer dan uitstekend. Op dit moment niet alleen “Alter Ego”, maar ook de goedkope editie van “Lieve Mama”.

“Dat witte boekje waarin ze schreef hoe ze met haar man en honden door Frankrijk trok, vond ik ook smullen”, zegt mijn klant nu.

GRINNEKEN

Ik kijk weer naar de poster van Esther Verhoef en zie haar heel zachtjes grinniken.

“Goedemorgen meneer, ik zal het kort houden want ik kan zien dat u een drukbezet man bent. U kent mij niet maar ik lees iedere week uw columns op LinkedIn en daardoor weet ik dat u een boekverkoper bent in hart en nieren. De liefde voor het lezen spat er werkelijk vanaf. Echt grandioos. Daar moet u eigenlijk iets meer mee doen. Ze laten bundelen, bijvoorbeeld. Ik zou zeker een exemplaar van u kopen.”

VERHAAL

Een voor mij onbekende man staat in mijn winkel en steekt zonder zich voor te stellen meteen een heel verhaal af.

RIJMVORM

“Zelf ben ik ook een tijd terug begonnen met het schrijven van verhalen. In rijmvorm, een welhaast vergeten kunstvorm. Omdat ik ook een enorme liefhebber ben van koken en eten, heb ik besloten een kookboek te schrijven. Al mijn lievelingsrecepten op rijm. Voordat je uiteindelijk aan tafel kan, is het tijdens het bereiden van deze maaltijden al lekker smullen geblazen.”

BETOOG

“Een kookboek op rijm?”

Met moeite kan ik een korte reactie geven midden in zijn enthousiaste betoog.
“Jazeker. Een gat in de markt. Daarvan ben ik overtuigd en mijn uitgever is het daar volledig mee eens. Die wil het uitgeven als printing on demand en dat heeft mij gesterkt in mijn plan om Nederland te veroveren als de rijmende kok. Ik hoor altijd verhalen van mensen die een boek schrijven maar nooit een uitgever vinden en ik had er binnen een dag al eentje gevonden.”

VOORVERWARMEN

“Een kookboek op rijm?”

“Absoluut, meneer Herni. Denkt u daar maar eens over na. Met het voorverwarmen van de oven op tweehonderd graden, heeft u genoeg tijd om het vlees alvast een stukje aan te braden.”

VOORZICHTIG

Hij kijkt mij met glimmende ogen aan.

“Zomaar even een stukje uit mijn boek. Snij een rode ui voorzichtig fijn maar niet uw vingers, want dat doet pijn.”

TROTS

Zijn trots kent nu geen grenzen meer. Hij kijkt mij verwachtingsvol aan in de hoop dat hij minimaal een glimlach op mijn gezicht heeft weten te toveren. Verder dan een blik van ongeloof kom ik echter niet. Het is in mijn leven als boekverkoper niet de eerste keer dat ik het idee heb plotseling in een aflevering van Candid Camera te zitten.

“Een kookboek op rijm?”, vraag ik voor de derde keer.

ZELFVERTROUWEN

De rijmende kok begint zijn zelfvertrouwen een beetje te verliezen.

VISUEEL

“Er staan niet alleen recepten in het boek”, zegt hij snel. “Ook verhalen over de ingrediënten. Waar ze vandaan komen en waar je ze kan kopen. Ook vertel ik iets over het land of de streek waar het recept haar oorsprong heeft. Dat vinden mensen die graag in de keuken staan altijd erg mooi. Ik gebruik geen foto’s van de recepten, maar door de gedichten is alles echt heel visueel.”

INDRINGEND

Hij stopt met praten en kijkt mij nu indringend aan.

“U heeft geen interesse?”, vraagt hij uiteindelijk

STOM

Voor ik iets kan zeggen loopt hij al naar de deur.

“Zó goed zijn die stomme columns trouwens niet”, roept hij zonder nog om te kijken.

Ik kan niet uitleggen waarom, maar om de één of andere manier had ik het nooit zo op Wilfried de Jong. Hij had jaren geleden met Matthijs van Nieuwkerk het televisieprogramma Holland Sport en stuiterde toen doorlopend door het beeld. Als boekhandelaar kreeg ik met hem te maken toen hij boeken schreef over wielrennen.

ZWEEFDUIK

Ze gingen makkelijk over de toonbank en als vanzelf ging ik hem toen iets aardiger vinden. Van een warme vriendschap was echter geen sprake. Zelf deed hij wel zijn best, door in 2016 het boek Zweefduik uit te brengen met korte verhalen uit het leven van één hoofdpersoon, Eric. Zo snel was ik echter niet te overtuigen en het bleef daarom een stroeve relatie.

BLUES

Onlangs deed Wilfried de Jong een nieuwe poging met de verhalenbundel Schwung. In eerste instantie dacht ik dat het weer over wielrennen ging, niet mijn meest favoriete sport, maar op de omslag viel mijn oog op de kreet ‘Tien verhalen en een blues’. Vooral dat laatste woord trok mijn aandacht. De blues is misschien wel de basis van alle moderne muziek en een genre dat vele jaren geleden mijn hart wist te stelen.

ZOMERDAG

Ondanks dat De Jong zelf op de voorkant van het boek stond, sprak de uitvoering mij aan. Een mooie, gebonden editie. In mijn winkel besloot ik om er tijdens rustige momenten voorzichtig een stukje in te lezen. Het was een regenachtige zomerdag en de meeste mensen hadden besloten om lekker thuis te blijven. Misschien omdat ze op de een of andere manier konden aanvoelen dat er iets moois ontstond tussen een verguisde auteur/televisiemaker en een soms wat knorrige boekverkoper.

ROTTERDAM

In het eerste verhaal las ik dat De Jong in Rotterdam woont. Zie je wel, dacht ik meteen. Ik wist wel dat die man niet zou deugen. Van alle plekken in Nederland waar je kan wonen…. Ik had echter al vier bladzijden gelezen en het verhaal over een wandeling in een dorpje in Italië en het geluid van water dat klonk vanuit een woning ver verwijderd van de zee, had mij al een beetje in haar greep. In de voetstappen van de auteur betrad ik de woning en ontdekte ik waar de illusie van een zee en prachtige stranden vandaan kwam.

MUZIEK

De verhalen in het boek vlogen aan mijn netvlies voorbij en ik kon niet anders dan concluderen dat ik mij kostelijk aan het vermaken was. Die Wilfried de Jong kon best leuk schrijven. Muziek stond centraal, voornamelijk jazz en in een aantal speelde de contrabas van de auteur een rol. Met iedere omgeslagen pagina werd Wilfried de Jong een stuk sympathieker.

ARCHIE SHEPP

Prachtige en soms ook hartverscheurende verhalen over een zangeres in Nashville, een Tsjechische vrouw die contrabassen maakte en over een doodzieke zwerver die de blues zong in de Rotterdamse metro. Ik werd echter vooral geraakt door het verhaal over jazzmuzikant Archie Shepp en de volgende dag bestelde ik online het album ‘Ballads For Trane’.

VLOEKEN

Op CD, niet op vinyl.

Vanuit Rotterdam hoorde ik De Jong zachtjes vloeken.

“Man, wat heb je toch een leuke winkel”. Een vrouw staat bij de boeken en maakt een compliment als ik klaar ben met het helpen van een klant die zojuist vier boeken van Ian McEwan heeft gekocht. “Wij komen hier echt ontzettend graag.” Haar man staat achter haar en knikt ter instemming zo hard met zijn hoofd, dat ik bang ben dat hij er een whiplash aan zal overhouden.

DUIM

Ik glimlach naar beide en zeg dat wij er iedere dag weer ons best voor doen. “Jullie zijn toppers, stuk voor stuk.” Om het te benadrukken steekt ze haar duim vooruit. Net als haar man kijkt ze mij stralend aan.

“Toppers!”

BLOEDMAAN

Ik zou er bijna verlegen van worden.

“We doen nog een rondje door je winkel”, zegt ze nu en samen met haar man draait ze zich om en loopt weer richting de boekentafels. Bij de toonbank staat een andere klant te wachten. “Heb je voor mij het nieuwe boek van Jo Nesbø, Bloedmaan?”, vraagt hij mij. Nog voor ik iets kan zeggen, roept de vrouw van het compliment vanuit de winkel dat er op de tafel bij haar een hele stapel ligt. Ze pakt een exemplaar en loopt heel snel richting de klant die het boek wil kopen.

BOEKENTAFELS

De man bij de toonbank lacht enigszins ongemakkelijk maar pakt de thriller wel aan. “U vraagt maar raak hoor”, zegt ze. “Wij komen hier zó vaak dat ik ieder boek wel weet te vinden.” De man geeft het boek aan mij, zodat ik het kan scannen en de vrouw loopt weer terug naar de boekentafels. “Ik kan mij niet herinneren dat ik háár iets heb gevraagd”, zegt hij met een lach op zijn gezicht. Hij ziet de humor er wel van in. Ik scan het boek bij de kassa en reken het met hem af.

JET VAN VUUREN

“Gratis personeel”, zeg ik tegen hem. “Altijd makkelijk.”

De vrouw en haar man komen nu ook naar de toonbank. Hij heeft drie boeken in zijn handen. “Ik heb er weer een paar uitgezocht”, zegt zij enthousiast tegen mij. “Die van Loes den Hollander was de laatste, dus die moet je even nabestellen”. Ze kijkt naar haar echtgenoot en die knikt weer onvermoeibaar en vol overtuiging met zijn hoofd. “Die van Jet van Vuuren en Linda van Rijn heb je nog voldoende liggen.” Met mijn meest neutrale glimlach kijk ik haar aan en reken vervolgens de drie boeken af.

DOE-BOEK

Na het betalen lopen ze richting de uitgang. Bij de tafels met jeugdboeken geeft ze haar man onverwachts een duw met haar heup en knikt in de richting van de stapel met het Doe-Boek van Thomas, Rutger en Paco. Het bovenste exemplaar ligt niet helemaal recht, waarschijnlijk ingekeken door een kind en niet helemaal goed teruggelegd. In de duw zat blijkbaar het commando verborgen dat hij dat boek even moest recht leggen, wat hij vervolgens uitmuntend doet.

SCHOUDERS

Tevreden verlaat ze de winkel. Haar man kijkt nog even snel achterom naar mij en haalt nauwelijks merkbaar zijn schouders op.

Het geschenkboekje voor de CPNB campagne van Zomerlezen was een verzameling korte verhalen, samengesteld door Anna Drijver. Vroeger stonden de maanden juni en juli in het teken van het spannende boek, maar om de een of andere reden is daar geen draagvlak meer voor. Bij een drijver denk ik in de zomer echter als eerste aan iemand die op zijn of haar buik in een donker en afgelegen meer wordt gevonden door een eenzame wandelaar en zijn loslopende hond. Met een chagrijnige inspecteur die enkele uren later met een zeer bedenkelijke frons op zijn voorhoofd over het water tuurt.

VRIJ NEDERLAND

Persoonlijk gaat het bij mij in de zomer nog altijd om spannende boeken. Al was het maar vanwege de legendarische gids die Vrij Nederland rond die tijd  uitbrengt en waarin vele honderden auteurs met angst en beven hun beoordelingen lezen.

THRILLERWEKEN

Verder dan wat anonieme Thrillerweken komen we echter niet, met zwarte vlaggetjes die we aan het plafond mogen hangen. Het CPNB doet meer dan haar best maar veel lezers krijgen liever een geschenkboekje over een man die lichamen ophangt in een donkere kelder en hoopt dat niemand hem betrapt voor hij zijn lugubere boodschap heeft kunnen verkondigen. Om nóg maar eens een cliché voor een spannend boek te verzinnen.

LITERAIRE THRILLER

Het ooit zo fameuze genre van het spannende boek ligt een beetje op zijn kont. Misschien wel sinds Esther Verhoef, Simone van der Vlugt en Saskia Noort jaren geleden bij Ambo|Anthos zijn vertrokken. Of heeft het te maken met de opkomst van de literaire thriller, waardoor de scheidingslijn tussen spannende boeken en romans nog dunner is geworden?

GOUDEN STROP

Hoe dan ook, in tegenstelling tot weken over geschiedenis en filosofie, moeten de spannende boeken het al een tijdje zonder geschenkboekje doen. Zal het de schuld zijn van de Gouden Strop, die ieder jaar minder uitstraling heeft en feitelijk al op sterven na dood lijkt te zijn? De Schaduwprijs, waar iedere keer boeken voor worden genomineerd waarvan niemand zeker weet of ze ook werkelijk bestaan?

Tomas Ross stak jaren geleden al een waarschuwend vingertje op.

S.A. COSBY

Het is moeilijk om een vinger op de zere plek te leggen. Om als boekenvak helemaal niets te doen in de zomer is natuurlijk ook geen optie. Opvallend is wel dat de door Vrij Nederland uitgeroepen beste thriller van het jaar altijd zeer goed verkoopt. Kijk ook nu maar naar ‘Vlijmscherpe tranen’ van S.A. Cosby. Uitgeverij HarperCollins scoort ook zeer goed met hun thriller van de maand en wat te denken van de Limited Editions van De Boekerij. Prachtig fantasyboeken in een oogverblindende uitvoering.

A.F.TH VAN DER HEIJDEN

Persoonlijk hoop ik dat de Thrillerweken verder worden uitgewerkt en uiteindelijk als het middelpunt van Zomerlezen een geschenkboekje gaan krijgen. A. F. Th. van der Heijden heeft mij ooit verteld dat hij hem graag wil schrijven. Als je dan toch praat over literaire thrillers….

BRIAN FREEMAN

Ook mijn goede vriend Brian Freeman uit Minnesota, die al drie delen over Jason Bourne heeft mogen schrijven, heeft er wel oren naar.

De rillingen lopen nu al over mijn rug.

Een moeder met haar twee dochters komt de winkel binnen. De meisjes rennen meteen richting de prentenboeken en gaan op hun knieën voor de kast zitten. “Voorzichtig, dames”, zegt de moeder. “Mogen wij zelf ook iets uitzoeken?”, vraagt één van haar kinderen. “Eerst een boek voor de baby van tante Sylvia”, is het antwoord. De meisjes horen het volgens mij niet, want die hebben een boek van Harmen van Straaten gevonden. ‘Wat rijmt er op stoep?’ Giechelend bekijken ze de omslag. De jongste van de twee kijkt even waar haar moeder is. Op veilige afstand. Samen bekijken ze weer de voorkant en de titel.

“POEP !”

SCHURKEN

Ze gieren het uit van het lachen. Hun moeder staat bij de buggyboekjes te kijken en loopt snel naar haar kinderen, die nog steeds de slappe lach hebben. Ze begrijpt niet zo snel wat er aan de hand is, tot ze het boek ziet wat haar kinderen voor zich hebben liggen.” Schurken”, zegt ze tegen beide terwijl zij haar lach niet kan verbergen.

PRENTENBOEK

Eén van de twee meisjes heeft nu ook een ander boek gevonden. ‘Hé, wie zit er op de WC?’, eveneens van Harmen van Straaten. Een prentenboek met grappige en ondeugende rijmpjes. Rechtsboven zit een niet te missen knop. De jongste kan zich niet bedwingen en drukt die met haar wijsvinger in. Meteen is het geluid van een WC te horen die wordt doorgetrokken.

WC

De meisjes reageren heel even verschrikt maar schieten daarna meteen weer in de lach. Ook andere klanten hebben nu door dat er in de boekwinkel flink wordt gelachen. Een aantal werpen een vertederende blik richting de twee meisjes. Hun moeder kijkt na het geluid van de WC even naar de toonbank, maar ziet ook mij met een grote glimlach op mijn gezicht. Ik knik naar haar ten teken dat ik het allemaal prima vind.

VERLEGEN

Bij de twee meisjes biggellen de tranen nog altijd over hun wangen. Zulke grappige boeken hebben ze nog nooit gezien. “Ik heb een leuk boekje voor de baby gevonden en ik denk dat jullie die twee prentenboeken wel willen hebben.” Dat willen ze zeker en met z’n drieën lopen ze nu naar de toonbank. “Wat hebben jullie voor moois uitgezocht?”, vraag ik aan de kinderen. Enigszins verlegen laten ze de boeken zien. Ik pak het buggyboekje in en doe de twee prentenboeken in een papieren tasje.

LACHBUI

Voor ik het allemaal aan hun moeder geef, druk ik stiekem snel even op de knop van het boek en het geluid van een WC klinkt weer door de winkel. De zusjes belonen mij direct met een nieuwe lachbui. “Dat geluid ga ik de komende dagen veel vaker horen”, zegt hun moeder tegen mij.

Terwijl ze de winkel verlaten, komt een oudere vrouw naar de toonbank.

KLEINDOCHTER

“Heb je nóg een exemplaar van dat WC boek?”, vraagt ze aan mij. “Voor mijn kleindochter. Die zal het ook geweldig vinden.” Gelukkig heb ik er inderdaad nog eentje liggen.

Buiten hoor ik de twee meisjes nog schateren van het lachen.

 

Een moeder en haar jonge zoontje komen de winkel binnen. Hij vliegt meteen naar de kinderboeken. “Alleen met je ogen kijken”, geeft ze hem als boodschap mee. Met een brul in haar richting geeft hij antwoord en grijpt het eerste boek dat hij ziet met twee handen vast. Zelf loopt de moeder naar de kast met damesromans en gaat op zoek naar nieuwe titels. Haar zoontje waant zich in een snoepwinkel en weet niet waar hij allemaal naar moet kijken. Hij ziet ridders zonder billen, draken die geen kindjes mogen eten, mopperende eenden, krokodillen die niet van water houden en neushoorns die geen pannenkoeken eten.

VOORZICHTIG

Hij is opvallend voorzichtig met alles wat hij pakt en legt na het bekijken de boeken weer keurig terug. Misschien gebruikt hij dan niet alleen zijn ogen, maar zijn handen hebben respect voor wat hij bekijkt. Als hij plotseling het prentenboek van Woeste Willem ziet, staat hij een ogenblik aan de grond genageld. Zijn ogen worden twee keer zo groot. “Een piraat”, hoor ik hem zeggen.

PIRAAT

Zijn moeder hoort hem ook en zegt voor de tweede keer dat hij overal vanaf moet blijven. Hij kijkt echter nog steeds naar Woeste Willem. Zo te zien durft hij bijna geen adem te halen. De piraat zelf heeft niets door en is druk bezig met het stuurwiel van zijn boot en kijkt onder het gekleurde zeil naar de avonturen die in de verte op hem afkomen.

Willem lijkt een humeurige en mopperende zeerover, maar kinderen zien hem meteen voor wie hij werkelijk is. Het jonge ventje in mijn winkel is geen uitzondering. Zijn moeder heeft ondertussen een boek uit de kast gepakt en loopt richting haar zoon. “Heb je iets leuks gezien?”, vraagt ze hem. Hij staat nog altijd naar de molen te kijken waarin het boek met alle avonturen van Woeste Willem staat.

Hij steekt zijn hand uit en wijst naar het prentenboek.

FANATIEK

Het valt mij nu pas op dat hij net als Woeste Willem een rood/wit gestreept shirt draagt. Zijn moeder pakt het boek uit de molen en ziet de prijs. “Wil je die hebben?”, vraagt ze hem. Meteen knikt hij fanatiek van ja. Het lijkt wel of hij zijn stem niet meer durft te vertrouwen. “Dat is een echte piraat, mama”, zegt hij uiteindelijk. “Een hele echte piraat.”

Van zijn moeder krijgt hij een aai over zijn bol en samen lopen ze naar de toonbank. “Heb jij ook een boek over piraten?”, vraagt de jongen aan zijn moeder.

POSTER

Bij de kassa geven ze beide boeken aan mij en ik reken ze af. “Hou je van piraten?”, vraag ik aan hem. Zijn ogen begin fel te schitteren. “Ja!”, zegt hij enthousiast en dat ene woord rolt bijna als een kanonskogel door de winkel. Onder de kassa heb ik nog een aantal posters van Woeste Willem en ik laat het aan hem zien. “Voor jou”, zeg ik tegen hem.

Zijn moeder straalt en haar zoontje weet niet wat hij moet zeggen.

Soms zijn woorden niet nodig.

“Hoe kan er nou een achtste deel van De Zeven Zussen bestaan? Het heet toch De Zeven Zussen?” Een onbekende man staat bij de toonbank. Hij draagt een shirt met een tekst in het Fries en is waarschijnlijk een toerist die met zijn boot hier in de Haven ligt.

Dat de serie zo heet wil mijns inziens niet zeggen dat er ook zeven delen moeten zijn. “Wij verkochten vroeger de Drie Musketiers, maar dat bestond uit slechts één boek”, zeg ik tegen hem. “Een titel van een boek of serie zegt niets over het aantal delen.”

VOLDOENDE

Hij knikt aarzelend maar is het er niet helemaal mee eens.

“U vond het na zeven delen wel voldoende?”, vraag ik hem. De man haalt zijn schouders op. “Ik lees die rotzooi niet, het viel mij gewoon op”, zegt hij nu. Hij lijkt de winkel te zijn binnengelopen uit verveling en een discussie over De Zeven Zussen is dan mogelijk een ideale vorm van tijdverdrijf.

ROTZOOI

“Als u het niet gelezen heeft, weet u dus ook niet of het rotzooi is.”

Hij kijkt mij geïntrigeerd aan. “Het kan toch nooit wat zijn? Een tot hype gemaakte serie waar vrouwen massaal zijn ingetrapt? Waarbij dat laatste deel ook nog eens door iemand anders is geschreven!”

Ik zeg dat zoiets met één boek inderdaad zou kunnen, maar met acht delen die alle records hebben gebroken kan je mijns inziens niet meer spreken van een serie waar mensen zijn ingetuind. Dan moeten het wel goede boeken zijn.

BAANTJER

Wat leest u zelf graag, vraag ik hem.

“Oh, van alles. Vooral die boeken van Baantjer. Ik heb altijd voor de politie gewerkt.”

Ik knik alsof ik hem begrijp. “Daar zijn bijna negentig delen van verschenen, toch?”

OVERLEDEN

Hij wil enthousiast knikken maar beseft net op tijd dat negentig veel meer is dan acht. “Ze zijn niet zo dik als die boeken over de zeven zussen”, zegt hij lachend. Dat kan ik alleen maar beamen. “Toch knap dat u er dan toch bent ingetrapt”, zeg ik desondanks. “Komt bij dat Baantjer zelf al bijna vijftien jaar geleden is overleden en ze tegenwoordig door iemand anders worden geschreven.”

Hij lacht nu hardop en zegt dat ik gelijk heb. “Soms ben ik een oude mopperpot, maar jij laat de kaas niet van je brood eten. Heb je een spannend boek voor mij? Niet te veel bloed maar wel eentje waar je een beetje over na moet denken.” Ik kom achter de toonbank vandaan en vraag wat hij behalve Baantjer nog meer graag leest. Hij noemt de namen van David Baldacci en John Grisham. “Daar ben ik alleen een beetje op uitgekeken. Ik zoek eigenlijk iets geheel nieuws, iets wat ik nog niet ken.”

WINDMEIJER

Ik laat hem het nieuwe boek van Jeroen Windmeijer zien. Openbaring. Geschreven met Tjarko Evenboer. Een spannende religieus-historische thriller die vooral de liefhebbers van Dan Brown zal aanspreken. “Kunnen die een beetje schrijven?”, vraagt hij terwijl hij de achterkant van het boek leest. Ik vertel dat Windmeijer redelijk wat succesvolle thrillers heeft geschreven maar dat de combinatie met Evenboer volledig nieuw is.

“Ik denk dat het wel wat meer inhoud heeft dan Baantjer en die boeken over die zussen”, mompelt hij meer voor zichzelf dan tegen mij. Hij moet er even over nadenken, maar ik merk aan alles dat hij het boek wil kopen. “Windmeijer”, hoor ik hem zeggen. “Dat klinkt wel goed.” Hij kijkt mij aan en geeft het boek weer aan mij. “Die wil ik van je kopen”, zegt hij met volle overtuiging. We lopen weer richting de toonbank en nadat ik heb boek heb aangeslagen doe ik het ter bescherming in een papieren zakje.

TRILOGIE

“Ik heb er zin in”, zegt hij na het betalen. “Verwijzingen naar de Bijbel en het geloof zijn best wel interessant.” Het is ook nog eens het eerste deel van wat uiteindelijk een trilogie moet gaan worden, zeg ik tegen hem. Als klap op de vuurpijl vertel ik hem dat het is verschenen bij dezelfde uitgever als de Zeven Zussen.

Even kijkt hij mij onderzoekend aan, op zoek naar enige ironie.

KNIPOOG

“Dat is mooi”, zegt hij tenslotte en geeft mij een knipoog. “Dan moet het dus wel goed zijn.”

 

Ik ben bezig de boeken van het Centraal Boekhuis uit te pakken. Een man komt de winkel binnen en stapt meteen mijn kant op. “Dag meneer, ik ben op zoek naar het nieuwe boek van Marente de Moor.  Een roman. Ik weet niet hoe het heet, maar het is onlangs verschenen en mijn zus wil hem graag lezen. Ze is deze week jarig. Haar man had echter geen tijd om het te kopen.” Hij kijkt mij verwachtingsvol aan. Ik moet twee tellen nadenken en geef dan direct antwoord.

“De schoft.”

AARZELEND

De man schrikt een beetje en doet een stapje naar achteren. “Nou, nou…”, zegt hij aarzelend. “Ik geef toe, ik ben ook geen enorme fan van hem, maar hij is nu eenmaal getrouwd met mijn zus.” Als ik in de lach schiet weet hij even niet wat hij moet doen. Boos worden, weglopen of toch wachten tot ik het boek tevoorschijn tover. “Ik ga het voor u pakken”, zeg ik en loop naar de achterste tafel. Ik kom terug met het boek van Marente de Moor. De titel staat duidelijk op de voorkant. De man ziet en leest het.

De schoft.

NORMAAL

Het doet mij denken aan een soortgelijk moment dat een paar weken eerder heeft plaatsgevonden. Een klant liep door de winkel en keek op alle boekentafels, duidelijk op zoek naar een specifieke titel. Met een zucht staakte hij zijn speurtocht en liep naar de toonbank. “Heb je dat nieuwe boek van Maxim Februari?”, vroeg hij. “Mijn broer is morgen jarig en die wil het graag hebben. Geen idee waarom.” Ik knikte en zei: ”Doe zelf normaal.” Op hetzelfde moment bedacht ik mij dat het eigenlijk wel een grappig antwoord was. De man voor mijn toonbank regeerde met enige verbazing en vroeg zich duidelijk af wat hij verkeerd had gedaan. Ik liep naar de boekentafel en pakte het gevraagde boek.

Doe zelf normaal.

Hij schoot direct in de lach en ook ik moest grinniken. “Toen ik het zei dacht ik al dat het voor verwarring kon zorgen.”

PELGRIM

In het verleden is dit wel vaker voorgekomen. Een klant die binnenkwam en aan mij een spannend boek vroeg. ”Ik ben Pelgrim”, was mijn antwoord. “Oh sorry, meneer Pelgrim. Heb je een spannend boek voor mij?” Hij vond mijn reactie duidelijk wat vreemd, maar kon er even later hartelijk om lachen. Nog altijd komt hij regelmatig naar mijn winkel om thrillers of avonturenromans te kopen en noemt mij dan met een knipoog steevast Meneer Pelgrim.

Een paar jaar geleden vroeg een klant om de nieuwe Baldacci. Hij vertelde dat hij de titel even kwijt was. “Geheugenman”, was het antwoord waarmee ik hem dacht te helpen. Hij knikte meteen en ik dacht dat hij zich de titel nu weer kon herinneren. In plaats daarvan vertelde hij dat zijn geheugen inderdaad sterk achteruitging, hij zich daar best wel zorgen over begon te maken en dat hij eigenlijk alles zou moeten opschrijven.

MANSELL

“Heb je echter de nieuwe Baldacci voor mij?”

Ik kan mij ook een vrouw voor de geest halen die bij de toonbank om de nieuwe Jill Mansell vroeg. Een cadeau voor haar moeder. Uiteraard hadden wij dat boek op voorraad. Ik pakte het voor haar uit de winkel en zei: “Je bent geweldig”. Ze kleurde meteen rood en vertelde dat ze een vriend had. Daarnaast was ik duidelijk een aantal jaar ouder dan haar. Toen ze het boek zag en de titel las, begreep ze wat er aan de hand was. Ze kon er gelukkig om lachen en ze komt nog altijd bij ons haar boeken kopen.

ZWAGER

De klant voor het boek van Marente de Moor is blij met het boek dat hij cadeau wil geven. “Daar kan ik straks nog wel een paar grappen mee maken”, zegt hij, duidelijk geïnspireerd door ons gesprek en de verwarring die vandaaruit ontstond. “Mijn vrouw weet dat ik mijn zwager niet zo moet en ook voor mijn zus kan ik het nooit echt verbergen. Op haar verjaardag zal ik het in een volle huiskamer hardop tegen mijn zus zeggen. Sjaak zei dat je dit boek wilde hebben.”

“De schoft.”

HIKKEND

Hij verlaat hikkend van de lach mijn winkel.