juni 2021

De lokale boekwinkel is bezig aan een opmars. Sterker dan ooit staan ze met hun voeten stevig in de aarde als hoeksteen van de gemeenschap. Een bruisend middelpunt binnen het buurtcentrum. Jarenlang moesten ze knokken om het hoofd boven water te houden. Werden ze binnen de boekenwereld niet serieus genomen. Grote auteurs die boeken kwamen promoten gingen aan hun deur voorbij. Je moest naar – de overigens prachtige winkels van – Donner, Broesse of Paagman. Daar aan een tafeltje zitten en op de foto met enorme stapels boeken. Je arm in een mitella om duidelijk te maken dat je veel handtekeningen had gezet. Op de foto naast de plaatselijke bedrijfsleider die zo onverschillig mogelijk voor zich uit bleef staren. Alsof het heel normaal was dat deze bekende auteur juist naar die winkel was gekomen.

Ik gun het ze van harte. De winkel, de auteur en de bedrijfsleider. Ze werken er hard voor. Ik bekijk de foto’s niet meer met afgunst en ben niet boos dat mijn winkel is overgeslagen. De tijden zijn echter aan het veranderen. Ik ben mij bewust van de omslag. Ik verkoop steeds meer boeken aangezien de klanten beseffen dat de lokale boekwinkel niet mag verdwijnen. Omdat wij veel meer op voorraad hebben dan de meeste mensen denken. Er is voor de boekwinkel veel concurrentie op het internet. Ik merk er sinds het begin van de lockdown echter steeds minder van. Mijn omzet in boeken is na een half jaar hoger dan dezelfde periode van 2020. Het heeft mede te maken met de gunfactor. Klanten weten wat de prijs onder de streep zal zijn als ze hun boeken online blijven bestellen.

Dit effect zie je bij veel lokale boekhandels. Het steunen van die ondernemers is net als het coronavirus nog lang niet verdwenen. Sterker nog: het gaat mogelijk nooit meer weg. Ik merk het ook aan de uitgeverijen. Voorheen deelde ze enthousiast taart uit bij een aantal grote en bekende boekwinkels als er van een bepaald kookboek landelijk veel was verkocht. In absolute aantallen hebben de grote winkels misschien de meeste exemplaren verkocht, maar die prestatie valt in het niet als je het vergelijkt met de lokale boekwinkels. Al die Read Shop winkeltjes waar ooit zo minachtend naar werd gekeken. Die Bruna vestigingen die niets voorstellen. Om over AKO of Primera maar te zwijgen. Sinds corona is dat verleden tijd. De consument is dolblij met de boekwinkel op de hoek en laat dat ook blijken. Ook zij hadden het jarenlang niet door. Namen het vanzelfsprekend. Net als veel uitgeverijen. Sinds corona lopen die bij mij de deur plat. “Heb je posters nodig? Zullen wij een signeersessie doen? Een boekpresentatie? Kunnen wij je nog ergens anders mee helpen? Kan ik een paar weken jouw stoepbord huren?”

Eerst dacht ik dat het kwam door mijn columns op LinkedIn en Het Boekblad. Mijn hoofd boven het maaiveld. Ik hoor het echter ook steeds meer van andere winkeliers. Mogelijk dat binnen het boekenvak het besef is ontstaan dat wij het allemaal samen moeten doen. Als één front ten strijde moeten trekken. We weten dat er nog behoorlijk wat klappen gaan vallen en dat veel ondernemers het mogelijk niet gaan redden in de naweeën van corona. Uitgeverijen en auteurs hebben door dat wij elkaar hard nodig hebben, dat iedere kop telt. Je kan als uitgever wel denken dat je net zo makkelijk je boeken via een online winkel kan verkopen, maar vergeet niet dat er straks geen boeken meer te drukken zijn als de boekwinkel niet meer bestaat. Zonder stenen winkels zal het aanbod nieuwe boeken razendsnel opdrogen en verschijnen er alleen nog maar bestsellers. Van auteurs die zich in het verleden hebben bewezen. Youp van ’t Hek, Karin Slaughter, Geert Mak. Die hebben echter niet het eeuwige leven en wat gaat er gebeuren als niemand hun plaats kan innemen?

Dat is het vooruitzicht als de zelfstandige ondernemers in een buurtcentrum het niet gaan redden. Gelukkig is dat besef er nu. Uiteindelijk gaat dat het boekenvak veranderen en gezamenlijk zijn wij over een paar jaar mogelijk sterk genoeg om het op te nemen tegen het online geweld. Daar ben ik van overtuigd. De boekhandel blijft bestaan. De doemdenkers krijgen ongelijk. De consument gaat steeds nadrukkelijker haar keuze maken.

“Die boeken van J.D. Barker zijn geweldig”. Een man komt zeer enthousiast de winkel binnen. “Ik heb ze gekocht op jouw aanraden en je had helemaal gelijk. Fantastisch.”

Een paar weken geleden kwam deze klant voor advies naar de winkel. Hij wilde een spannend boek maar kon in de winkel door de vele boeken niet echt een keuze maken. Het bracht hem in verwarring. Zoveel verschillende titels. Hij besloot het probleem te verleggen naar mij en na een paar oriënterende vragen liet ik hem het eerste deel van Barker zien in zijn trilogie over een seriemoordenaar in Chicago. “Horen, Zien, Zwijgen”. Slechts elf euro, maar ik waarschuwde hem meteen dat je na het uitlezen van dit boek direct wilt verdergaan in deel twee. Hij geloofde mij op m’n woord en besloot daarom ook “Het Vijfde Meisje” en “Vergeef Me” te kopen. Drie ongemeen spannende thrillers over rechercheur Sam Porter, die een jaar geleden ook op mij behoorlijk wat indruk hebben gemaakt.

“Ze zijn in de smaak gevallen?”, vraag ik hem overbodig. Het is altijd mooi als je feedback krijgt over boeken die je hebt aanbevolen. Hij kijkt mij met een grote grijns aan, plaatst de vingers van zijn rechterhand tegen zijn mondkapje – waarachter zijn mond zit verstopt – en maakt een kussend geluid. “Perfect”, zegt hij. “Onvoorstelbaar goed. Ik lees niet overdreven veel en wilde iets hebben voor mijn vakantie maar je hebt mij zo nieuwsgierig gemaakt dat ik meteen ben begonnen. Fantastisch. Ik heb er geen andere woorden voor.” Hij kijkt mij stralend aan. Alsof wij nu bloedbroeders zijn en er een onzichtbare band bestaat die nooit meer stuk kan gaan. “Slechts één probleem”, zegt hij. “Ik heb nu nog steeds niets voor mijn vakantie!”

Ik weet nu meer van deze klant dan de vorige keer en dus is het veel makkelijker om iets te adviseren. Ik laat zowel “Irene” als “Alex” zien van de Franse auteur Pierre Lemaître. Klassiekers. Twee uitstekende thrillers, met redelijk wat humor, maar vooral geliefd vanwege de nagelbijtende spanning. Ook “De Kustmoorden” van J.D. Barker en James Patterson wijs ik aan. Zoals wel vaker heeft Patterson de lijnen uitgezet en liet hij het uiteindelijke schrijven over aan een andere auteur. In dit geval J.D. Barker. Ik zie de ogen van mijn klant al schitteren. “Deze is iets minder spannend dan die trilogie”, waarschuw ik hem. Hij wimpelt het echter weg en maakt duidelijk dat dit boek een zekerheidje is.

Ondertussen staat hij bij de display met het nieuwe boek van Jo Nesbø. “Koninkrijk”. Het ziet er prachtig uit en je moet als liefhebber van thrillers sterk in je schoenen staan om het boek niet te kopen. “Is dit iets?”, vraagt hij nadat hij de achterkant heeft gelezen. “Absoluut”, zeg ik zonder enige twijfel. De klant knikt tevreden en heeft zijn definitieve keuze gemaakt.

“Ik neem ze alle vier”.

Een paar dagen later komt hij weer de winkel in. Hij kijkt mij enigszins schuldbewust aan. “Ik heb die twee boeken van die Franse auteur inmiddels ook uitgelezen”, zegt hij. “Wat een boeken zeg, vooral dat tweede deel. Ik kon ze niet wegleggen.” Hij haalt zijn schouders op. “Ik kon gewoon niet stoppen.” Een gevoel dat ik maar al te goed ken. “Die kleine rechercheur, die al die moorden moet oplossen!”, gaat hij lyrisch verder. “Wat een vent is dat zeg.” Ook dat kan ik alleen maar beamen. Lemaître heeft een serie thrillers geschreven rondom commandant Camille Verhoeven en die gebruikt zeer onorthodoxe opsporingsmethodes. Ook voor mij was met name “Alex”, het tweede deel, het hoogtepunt van de serie.

“Wat nu?”, vraagt mijn klant. “Over drie weken ga ik op vakantie.” Ik laat hem nu de boeken zien van A. J. Arlidge over inspecteur Helen Grace. Heerlijke boeken die zich afspelen in het Engelse Southampton en waar in ieder deel jacht wordt gemaakt op de meest gevaarlijke criminelen. De eerste vier of vijf delen kosten tegenwoordig slechts een kleine tien euro. “Doe de eerste drie maar. Als jij zegt dat het goed is, dan weet ik zeker dat ik ze ook geweldig ga vinden.”

Even later verlaat hij fluitend de winkel. Iets doet mij vermoeden dat hij vlak voor zijn vakantie nóg een keer gaat langskomen…

Veel Amsterdammers zijn in de loop der jaren naar Almere getrokken. Op zoek naar meer groen, een groter huis en een vlucht uit een geliefde stad die langzaam maar zeker niet meer van hun was. Oplopende huren, oneindige werkzaamheden en oprukkende jongeren die om andere winkels en voorzieningen vroegen. Met name Almere-Haven werd het nieuwe paradijs en zorgde voor een hereniging met buren en families. Het oudste deel van de stad werd een soort Nieuw-Amsterdam. Een centrum met een haven, veel winkels, grachtenpandjes, duiven en altijd wel iets om op te mopperen.

Voordat ik in oktober 2013 mijn boekwinkel openende had ik zo mijn bedenkingen. Ook ik kom uit hartje Amsterdam en hou intens van die prachtige stad waar ik ooit weer hoop terug te keren. In de maanden die ik nodig had om een beslissing te nemen over de winkel begon mijn liefde voor Almere-Haven flink te groeien. Het centrum had wat aandacht nodig, maar er zaten geweldige winkels en de mensen waren warm en hartelijk. Ik herkende veel van die typerende gezelligheid van de Pijp en de Jordaan. Eigenlijk was het er best wel leuk en bleek mijn scepsis snel verdwenen.

Inmiddels heb ik Almere-Haven in mijn hart gesloten. Ik woon in Buiten maar voel mij een echte Havenaar. Amsterdam is hier nooit ver weg. Bijna iedereen is voor Ajax, is gek op die ouwe Hazes en leest trouw ieder nieuw deel van Baantjer. Het geldt voor een groot deel van de mensen die in en om het centrum wonen. Ook Simon de Waal staat hier op een voetstuk, hoewel dat inmiddels wel aan het afbrokkelen is. Sinds hij is gestopt met zijn serie De Waal & Baantjer raakt hij een beetje in de vergetelheid. Een deel van mijn klanten hoopt nog altijd op een nieuw deel en zal het hem nooit vergeven als hij de stekker er definitief heeft uitgetrokken. Simon de Waal kwam toen ik net open was een keer signeren. We hadden bijna dranghekken besteld maar uiteindelijk zat Simon een uurtje aan een grote tafel en keek niemand naar hem om. Alsof ze al een vermoeden hadden….

Dat is het probleem met signeersessies. Je weet het niet. Op Schiphol heb ik er tientallen gedaan en het was van tevoren absoluut niet in te schatten. David Baldacci kwam en we hebben een uur lang over alles en nog wat gesproken. Niemand wilde een gesigneerd exemplaar. Een paar weken later kwam Patrick Kluivert. Hij kon maar een uur signeren, kwam een kwartier te laat, moest daarna eerst nog tien minuten bellen en in de overgebleven vijfendertig minuten verkochten wij maar liefst tweehonderd exemplaren. In totaal stond de teller in ongesigneerde exemplaren aan het eind van de week op een onvoorstelbaar aantal van drieduizend biografieën. Misdaadauteur Will Simon – bekend van het televisieprogramma Opsporing Verzocht – kwam ook een keer signeren, zat aan een tafel voor de winkel op Plaza en kreeg slechts één klant,  die hem alleen maar vroeg waar de toiletten waren.

Er is niets van te zeggen.

Aankomende zaterdag komt toneelschrijver, tekstdichter, romanschrijver en toneelregisseur Hetty Kleinloog naar Almere-Haven voor haar boek De Zusjes. Het eerste deel van een serie politieromans (Kauffmann & Kauffmann) waarmee ze de populariteit van Baantjer, Joop van Riessen en Simon de Waal naar de kroon gaat steken. De eerste recensies zijn fantastisch en uitgeverij Marmer is laaiend enthousiast. Het is een echt boek voor Almere-Haven, daar twijfel ik werkelijk geen seconde aan. In de voetsporen van Baantjer. Spannend, goed geschreven, geweldige personages en tegen de achtergrond van een herkenbaar en bruisend Amsterdam. Het probleem is alleen wel dat we in Almere-Haven vaak eerst de kat uit de boom kijken. Een Amsterdamse eigenschap. Doe maar gewoon dan doe je al gek genoeg.

Ook nu is het niet in te schatten of de boekenlezers van Almere-Haven massaal maar de boekwinkel komen. Ik hoop het wel, want Hetty Kleinloog is een bijzonder leuke vrouw en De Zusjes verdienen een groot publiek. Slechter dan Will Simon en David Baldacci kan ze het niet doen en Patrick Kluivert zal ze ook niet van zijn troon stoten. Ergens daar tussenin zou echter leuk en zeer terecht zijn….

Wij rekenen op uw komst.

Soms kan ik helemaal gek worden van al die hardnekkige complottheorieën. Dat de aarde in werkelijkheid plat is. Dat Trump als president van Amerika bezig was om het grootste pedofielennetwerk ter wereld ten val te brengen, omdat die al jaren proberen om achter de schermen de macht te grijpen. Amerikanen geloven dat op zo’n grote schaal dat ze er zelfs het Capitool voor hebben aangevallen. Zeer vreemd is ook het idee dat 5G masten alleen maar zijn neergezet om burgers te kunnen volgen die een chip krijgen ingespoten bij het halen van een coronavaccin. Sommige mensen weten zeker dat corona niet bestaat en dat het allemaal is verzonnen door de overheid. Of de boekwinkel.

Waarom zou iemand mij willen volgen? Ik ben overdag in mijn winkel en daarna ga ik naar huis en lig de rest van de avond onderuitgezakt op de bank. En Rutte dan maar op zijn schermpje kijken en rond middernacht doorbellen naar een heel geheim ministerie dat de kans groot is dat ik nu ga slapen. Opluchting alom. Alleen de organisatie al om dat juiste chipje precies op het goede moment in mijn vaccin te krijgen. Stel je voor dat het fout gaat. Dan denken alle spionnen in de wereld dat ik Esther Janssen uit Enkhuizen ben…..

Er bestaan mensen die de hele dag thuis zitten met een schriftje op de vensterbank en daar de nummerborden opschrijven van auto’s die zij voorbij zien rijden. Om vervolgens het keiharde bewijs te claimen dat ze door de regering in de gaten worden gehouden omdat drie of vier nummerborden in vijf dagen tijd al tien keer voorbij zijn gekomen. Dat het om andere bewoners uit hun straat gaat – die ’s ochtends naar hun werk gaan en ’s avonds weer thuiskomen – komt geen seconde bij ze op.

Wij hebben er in de winkel heel soms ook mee te maken. Laatst werd iemand witheet omdat een bestelling van haar bij Pets Place (die overigens verderop in onze winkelstraat een mooie winkel hebben) om twaalf uur ’s middags nog niet bij ons was afgeleverd. Ze ging even voorbij aan het feit dat op het kaartje in haar brievenbus stond dat het pas na 15:00 uur bij ons zou worden afgeleverd. Het was echter onze schuld. Het had bij haar thuis bezorgd moeten worden. Uitleggen dat ze voor dat soort klachten bij PostNL moet zijn, maakte het alleen maar erger. Ze wist zeker dat het pakket ‘gewoon’ in ons magazijn stond maar wij het simpelweg niet wilde pakken. Ze verliet kwaad de winkel en kwam drie uur later weer terug. De pakketten waren iets daarvoor gebracht en weer ontstak de vrouw in woede. Wij hadden tegen haar gelogen want het pakket was er nu op mysterieuze wijze wel. Hoeveel bewijs wil je hebben?

Wij hebben met afhaalpakketten slechts één doel: zo snel mogelijk uitreiken. Hoe eerder hoe beter. Ik heb de ruimte in mijn magazijn hard nodig en heb liever dat daar twee dan zes pakketten staan. Waarom dan denken dat wij dat bewuste pakket met een onbekende bedoeling nog even een uurtje gezellig in ons magazijn willen laten staan?

In mijn ogen is het geen hogere wiskunde. Je kan onze winkel bezoeken en drie minuten later weer vertrekken. In de tussentijd kan het buiten beginnen te regenen. Dat is niet onze schuld en mopperen dat het net nog droog was is niet het bewijs dat wij daar enige invloed op hebben gehad. Als het gaat om postpakketten blijkt het echter wel zo te werken. Een enkeling wil ons voor de rechter slepen omdat het via onze winkel naar Australië verzonden pakket in Sydney bij het verkeerde postkantoor is afgeleverd. Of te lang bij de douane heeft gelegen. Blijkbaar is de invloed van de boekwinkel groot en trekken wij op de achtergrond aan meerdere touwtjes. Op logica reageren ze niet. Ze hebben hun mening en blijven erbij dat de schuld bij ons ligt.

Geloof niet alles wat je denkt is mijn boodschap aan iedereen die in complottheorieën doet. Wees aardig tegen elkaar en koop je kattenkorrels gewoon in de winkel van Pets Place. Daar doe je niet alleen hun een heel groot plezier mee.

Boekenweek in juni. Het is een beetje als een hittegolf in december. Peppi zonder Kokki. Snip zonder Snap. Bassie zonder Adriaan. Vertrouwd, maar toch niet helemaal zoals het zou moeten zijn. Als boekverkoper was ik echter erg blij dat het CPNB het besluit had genomen om de Boekenweek dit jaar door te schuiven van maart naar juni. Voorbij de lockdown. Klanten hebben er meer moeite mee. Veel hadden niet door dat het jaarlijkse boekenfeestje was uitgesteld. Het kwam dit jaar daardoor allemaal wat langzamer op gang. Het voor de tweede keer ontbreken van gratis reizen met de trein was daar mogelijk ook debet aan. Begrijpelijk dat het ook dit jaar niet kan, maar het scheelt wel degelijk een slok op een borrel.

Aan het gratis geschenkboekje en het essay heeft het niet gelegen. Hanna Bervoets en Roxane van Iperen hebben zich beide van hun beste kant laten zien. De echte boekenliefhebber was ook wel degelijk op de hoogte van de verschuiving van de Boekenweek, maar met name de niet frequente bezoekers van de boekhandel waren het spoor een beetje bijster. Ondanks de lockdown kan ik niet anders zeggen dan dat 2021 een geweldig boekenjaar dreigt te worden. De afgelopen twee jaar hebben wij hier meer dan behoorlijke omzetten weten te realiseren met de verkoop van boeken. In totaal is er bijna een verdubbeling van de omzet geweest. Tijdschriften, wenskaarten en kantoor- en schrijfwaren gingen ook prima, maar bleven wel aanzienlijk achter bij de dadendrang van de boeken. Mij hoorde je niet klagen. Ondanks de lockdown gaat het dit jaar ook weer geweldig en is bij de boeken de achterstand op 2020 alweer zo goed als ingelopen. Nieuwe records liggen in het verschiet.

Waarin zit het succes van onze boekenomzet? Is Almere-Haven plotseling op extreme wijze aan het lezen geslagen? Ik denk dat het vooral met de gunfactor heeft te maken. Het besef dat als mijn boekwinkel gaat verdwijnen, er zeer waarschijnlijk geen nieuwe boekhandelaar voor terug gaat komen. Ik denk dat meer boekwinkels in een klein winkelcentrum dit beeld herkennen. Jarenlang stonden wij in de schaduw van de grote boekwinkels. Persoonlijk contact maakt nu echter het verschil. Wij hebben een prachtig assortiment en over de meeste boeken kunnen wij ook iets vertellen. Je kan bij ons nieuwe boeken én nieuwe auteurs ontdekken. Er zijn dwarsverbanden te vinden. Leestips, aanbevelingen. Onze winkel straalt liefde uit voor boeken. Ik verkoop ze al vanaf mijn achttiende jaar en heb een enorm ontzag voor de duizenden verhalen die auteurs – vaak met pijn en moeite – uit hun ziel en zaligheid weten te persen. In coronatijd heeft het assortiment zelfs een forse uitbreiding gekregen.

Tijdens de Boekenweek komt dat allemaal samen. Wij hebben geen extreem grote winkel en dus kunnen wij lang niet alle boeken op voorraad nemen die ik graag zou willen. De keuze die wij maken is echter gemaakt met liefde en respect. Wij kennen onze klanten en stemmen daar ons assortiment op af. De boeken waarvan wij weten dat onze klanten ze gaan kopen. De boeken waarmee wij denken ze te kunnen verrassen. De boeken die ze niet zoeken, waarvan ze het bestaan soms niet weten, maar die ze niet kunnen laten liggen als ze bij ons op tafel liggen. Niets is mooier dan een klant die voor de boeken onze winkel bezoekt. Er is meteen een onzichtbare band. Als motorrijders die elkaar op de snelweg in tegengestelde richting passeren. Eén blik is soms voldoende. Lezen is doorgaans geen keuze. Het zit diep in je. Een eerste levensbehoefte. Mensen de dat bepaalde gen niet hebben zullen het mogelijk niet begrijpen.

Zonder liefde voor boeken begin je niet je eigen boekwinkel. De meeste mensen zullen het je zelfs afraden. Begin een slijterij want mensen zullen altijd blijven drinken. Een kapperswinkel, want haar blijft doorgaans groeien. Er zijn honderden redenen om géén boekwinkel te beginnen. Als het in je bloed zit heb je echter geen keuze. Ik denk dat de mensen in Almere-Haven die graag lezen dat in onze winkel herkennen. Astrid en ik hebben beide die onszelf toebedeelde missie, drang en passie om boeken te verkopen. Daarom zijn wij deze winkel begonnen.

Wij hebben er – ondanks de lockdown – nog geen seconde spijt van gehad.

Een nieuwe roman van A.F.Th. van der Heijden is altijd iets om naar uit te kijken. Vooral als het een onderdeel is van de Tandeloze Tijd. Vorige week was het weer zover met het verschijnen van “Stemvorken”, deel acht in de legendarische serie. De auteur was in de maanden maart en april vrij actief met het opsturen van gesigneerde voorproefjes aan een aantal grote en bekende boekhandelaren. Ik zag online hele mooie en persoonlijke teksten voorbijkomen en zat thuis een aantal dagen met kramp in mijn knieën op mijn hurken bij de brievenbus. Een aantal jaar geleden kreeg ik een telefoontje van Mirjam Rotenstreich, echtgenote van A.F. Th. van der Heijden. Zelf ook geen onverdienstelijke auteur en slechts zes dagen ouder dan ik. Dat laatste is natuurlijk totaal niet van belang, maar het is een feitje dat in mijn hoofd zit en dat ik nu eindelijk eens kan gebruiken.

Mirjam wist dat ik eigenaar en hoofdredacteur was van de Ezzulia website, vele jaren de grootste en meest succesvolle boekensite van Nederland. Toen Hebban nog niet bestond en ik nog de manager was van de boekwinkels op Schiphol. Ezzulia werd gemaakt door een leger vrijwilligers met hulp van tientallen auteurs. Mirjam vertelde mij dat haar man graag een interview wilde geven, maar niets deed met mail of computers. Ik koppelde haar aan Natasza Tardio en die maakte vervolgens een geweldig interview waarin Van der Heijden vertelde over zijn toen net verschenen roman “Doodverf” en zijn wens om ooit eens het geschenkboekje voor de Maand van het Spannende Boek te schrijven. Op zich was het bijzonder om gebeld te worden door Mirjam Rotenstreich en al helemaal om op die manier benaderd te worden door A.F. Th. van der Heijden. Voor Ezzulia hadden wij al honderden auteurs uit binnen- en buitenland geïnterviewd maar dit was toch wel een bijzonder moment.

Het maakte van A. F. Th. en mij geen bloedbroeders of anderszins vrienden voor het leven, maar het viel mij toch wat tegen dat ik niet een gesigneerd boekje kreeg met een persoonlijk en handgeschreven bericht van de auteur. Ik bedoel, het is niet zo dat ik een eigen hoofdstuk verlang in één van zijn romans. Misschien had ik hoger op de hiërarchische ladder van het boekenvak gestaan als het CPNB toentertijd de voorzet die Van der Heijden had gegeven daadwerkelijk zou hebben ingekopt. Het zet mij als boekverkoper met een hoop babbels in coronatijd echter weer stevig op mijn plaats. Terug in mijn hok. Ik weet mijn positie weer en besef plotseling dat Van der Heijden waarschijnlijk nog nooit van mij heeft gehoord.

Lekker dan !

Het was jarenlang zo’n mooi verhaal op feesten en partijen. Een gesigneerd voorproefje van “Stemvorken” zou de slagroom op de taart zijn geweest. Even heb ik overwogen om contact te zoeken met Mirjam Rotenstreich, maar stel je voor dat ook zij is vergeten dat ik ooit op haar verzoek dat interview met haar echtgenoot heb georganiseerd. Nee, ik koos ervoor om mijn verdriet en teleurstelling te dragen als een man en na twee of drie slapeloze nachten dacht ik het achter mij te hebben gelaten. Tot ik op Facebook nieuwe berichten zag verschijnen van boekverkopers Cor Wiersma en Remco Houtepen, die met terechte trots de handgeschreven boodschap van A.F.Th. van der Heijden met hun volgers besloten te delen.

Groen van jaloezie en vechtend tegen de tranen wist ik mij van ellende geen raad. Wat heb ik gedaan om dit troosteloze lot te verdienen? Heb ik de boeken van de Tandeloze Tijd niet altijd keurig gelezen? Staan ze niet op volgorde in mijn boekenkast? Heb ik de verfilming van “Advocaat van de Hanen” niet helemaal uitgezeten? Ben ik kortaf geweest tegen zijn vrouw? Ik ben er van overtuigd dat het niet aan mij kan liggen. Onmogelijk. Er moest iets anders aan de hand zijn. Plotseling drong het tot mij door. PostNL. Dat moest het zijn. De postbezorgers hebben hun werk niet gedaan. Het eerste gesigneerde exemplaar dat Adri heeft verzonden is nooit aangekomen. Zal je altijd zien. Misschien afgeleverd bij één van mijn buren die het nu prominent in hun boekenkast hebben staan. Wonen die Wiersma en Houtepen misschien in Almere???

De schurken !