“Meneer, ik zoek een boek met lekker veel letters. Het liefst waarbij de letters ook woorden en zinnen vormen. Heb je dat?” Een man staat voor de toonbank en kijkt mij verwachtingsvol aan. “Het liefst op papiertjes die aan de zijkant zijn vastgeplakt”, doet zijn vrouw – die naast hem staat – een duit in het zakje.
SPANNEND
Ik kijk voorzichtig om mij heen om te zien of ik in een komisch televisieprogramma ben beland. Je weet het maar nooit. “Moeten die letters spannend, literair of informatief zijn?”, vraag ik om een beetje tijd te winnen. “Spannend”, zeggen ze nu tegelijk. Ik knik en verwerk deze aanvullende informatie. “Spannende letters, woorden en zinnen”, vat ik hun wens samen. “En geen losse papiertjes.”
“Klopt. U snapt het helemaal.”
DRUIVEN
De man en vrouw kijken mij vol vertrouwen aan. Alsof ze bij de groenteman om een kilo druiven hebben gevraagd. Zonder pitten. Ik loop naar de boekentafels en pak een exemplaar van de net verschenen thriller van Tomas Ross. Ook de nieuwe Nicci French, Jo Nesbø en David Baldacci kies ik uit. Vier boeken vol met letters.
Ik dacht in al die jaren alles te hebben meegemaakt, maar deze klanten zijn wel héél bijzonder. Op mijn weg terug naar de toonbank bekijk ik het echtpaar. Ze staan rustig te wachten en uit niets blijkt dat ze hun wensen ook maar enigszins vreemd vinden. Ik begin mij er wat ongemakkelijk bij te voelen.
ALFABET
Ik laat de boeken aan ze zien en de man pakt de nieuwe van Baldacci. Hij bladert er rustig doorheen en het is werkelijk een feest van letters, woorden en zinnen. Precies waar hij om heeft gevraagd. Ik zie alles weerspiegelen in de glazen van zijn bril. “Ik weet het niet”, zegt hij echter en geeft het boek aan zijn vrouw. Ook zij bekijkt het aandachtig en ziet wat het allemaal aan letters te bieden heeft. Ik durf te zeggen dat het hele alfabet er in terug te vinden is, maar hou die informatie nog even achter. Nooit meteen al je troeven op tafel gooien.
“Ik twijfel ook een beetje”, zegt de vrouw. “Het papier is te ruw om te lezen”, zegt zij ernstig. “Het lijkt wel wc-papier uit voormalig Oost-Duitsland.” Haar man knikt instemmend. “Te dun ook”, zegt hij tenslotte.
SCHATEREN
Ik begin te lachen als ik een kwalificatie over het papier herken, welke ik onlangs letterlijk in een column heb gebruikt. Meteen begint de vrouw te schateren. Haar man kijkt haar met verbazing aan. “Doe dat nou niet”, zegt hij zachtjes. “We hebben nog meer.”
Het hek is echter van de dam. Ze begint steeds harder te lachen en de tranen gaan als kleine riviertjes over haar wangen. Hij kijkt mij enigszins verontschuldigend aan. “We vinden je columns geweldig”, zegt hij tenslotte tegen mij. “We wilde kijken of wij iets grappigs konden verzinnen om ook een keer in zo’n stukje te komen. Een situatie die je niet zou kunnen weerstaan.”
LETTERS
Ondertussen giert zijn vrouw het nog steeds uit. “Je had je gezicht eens moeten zien toen we vroegen om een boek met letters”, zegt ze vrijwel buitenadem. Haar lachbui is zo aanstekelijk dat haar man en ik ondertussen vrolijk meedoen.
“Jullie hadden mij inderdaad wel even te pakken”, zeg ik tegen ze. Mijn meeste columns zijn momenten uit de winkel van enige tijd geleden en soms is het een verhaal waarin mijn ervaring met meerdere klanten zijn verweven. Ik probeer het doorgaans zo te schrijven dat mevrouw Jansen uit Tiel zich er niet direct in weet te herkennen.
BOEKWINKEL
“We lezen ze iedere week”, zegt de vrouw nu tegen mij. “We hebben dit met die letters en woorden voorbereid en hadden nog veel meer, maar het is erg moeilijk om mijn lach in te houden.”
De man veegt de tranen uit zijn ogen en legt de boeken van Baldacci en Nesbø apart. “Die wil ik sowieso kopen bij je”, zegt hij. “Hun letters lees ik altijd graag.” Zijn vrouw begint weer opnieuw te lachen, terwijl hij met zijn pinpas betaald. “Leuke boekwinkel”, zegt hij tegen mij. “We gaan hier nu vaker onze boeken kopen.”
GELD
Dat is mooi om te horen.
De letters van mijn columns beginnen langzaam maar zeker geld op te leveren.